Heel veel producten waarvan ik dacht dat het lastig was om zelf te maken bestaan vaak maar uit een paar simpele ingrediënten. Dat betekent dat er dus alternatieven zijn in plaats van voorverpakte fabrieksproducten. Ik heb veel uitgetest en deel hier mijn successen en minder geslaagde experimenten en gebruikte recepten. Soms kost zelf maken teveel tijd en zoek ik alsnog naar een andere manier om er plastic vrij aan te komen. Maar sommige dingen zijn zo geslaagd, bijvoorbeeld omdat ze zoveel lekkerder zijn, dat dat reden genoeg is om er wat tijd en energie in te stoppen.
Vaatwasblokjes
Vaatwasblokjes bevatten vaak microplastics en de schadelijke chemische stof Borax. Met een paar simpele ingrediënten maak je zelf ecologisch vaatwasmiddel. Ik geef ruiterlijk toe dat mijn eerste poging om vaatwasmiddel te maken mislukte. In het recept zit zilversoda, en als dat met vocht in aanraking komt wordt het knetterhard. Het resultaat; een potje met knetterhard geworden poeder waar je niks mee kunt. Poging twee was daarom: vaatwasblokjes maken. Dan is het schoonmaakmiddel al in porties verdeeld, en kan er minder mis gaan. Dacht ik… Ik heb het receptje van aromolifestyle netjes gevolgd, en de dikke pasta in ijsblokjesvormen gedaan. De blokjes moeten 24 uur opdrogen, maar kennelijk had ik er teveel azijn bij gedaan, of had ik de vormpjes niet zo vol moeten doen, de inhoud bruiste er namelijk flink overheen. Ze verdienen geen schoonheidsprijs, maar maken wel schoon als de beste. Ik blijf nog even oefenen 🙂
Zuivel van de boer, of alternatieve drank zelf maken
Drankkartonnen zijn nog een bron van single use plastics die we nog niet kwijt zijn in ons huishouden. Drankkartonnen bestaan niet alleen uit plastic, maar ook uit karton en aluminium. Juist die combinatie zorgt ervoor dat drinkkartonnen heel slecht te recyclen zijn. Je krijgt de materialen alleen met veel moeite en energie weer uit elkaar. Ondanks dat we ze nu gescheiden op laten halen met PMD is het maar heel beperkt wat je met een drankkarton kunt doen. Met veel geluk wordt het papierpulp nog losgeweekt en gerecycled voordat de rest de verbrandingsoven in gaat.
Bij ons in de buurt zit een vriendelijke melkveehouder waar ik geregeld melk haal. Het lukt me niet altijd, maar elke keer als ik daar melk haal in plaats van in de supermarkt scheelt het weer een paar drankkartonnen. En het is vaak een leuke belevenis. Rauwe melk is vetter dan melk uit de supermarkt. Na een dag kan je de room van de melk afscheppen en die kan je gebruiken als slagroom, of met een drupje yoghurt erbij en een dag op kamertemperatuur heb je creme fraiche. Stel dat een boer nou direct aan de supermarkt zou leveren, en je tapt daar je verse melk met je eigen flessen…. In Beilen kan dat bij de Jumbo waar boer Bolhuis rechtstreeks melk levert op steenworp afstand. Weinig vervoer nodig en geen wegwerpverpakkingen meer!
Wij zijn echte zuivel liefhebbers, maar het ook best belastend voor het milieu en niet geweldig voor mijn huid als ik het teveel neem. Daarom gebruik ik ook alternatieven zoals soja, of rijst of kokosdrank bij het ontbijt. En alternatieve dranken, die kan je vrij makkelijk zelf maken. Voor rijstdrank voeg ik een liter extra water toe als ik rijst voor het avondeten kook. Het kookvocht giet ik af en klaar is mijn fles rijstemelk. Dat gebruik ik dan bij het ontbijt met ontbijtgranen.
Kokosmelk is ook makkelijk; Kook 1 liter water met 200 gram kokosrasp. Giet na 5 minuten af door een schone katoenen doen. De achtergebleven kokosrasp heel goed uitknijpen door de doek uit te wringen. Klaar is je kokosmelk. Van de overgebleven kokosrasp kan je kokosmakroontjes bakken. Daarvoor voeg je 4 geklopte eiwitten toe en naar smaak honing of een schepje suiker. 15 minuten bakken op 170 graden.
Haargel
Gel is zo’n product dat je nauwelijks kunt vinden zonder dat er microplastic in zit. Waar maak je dan een stoere kuif mee. Ik vond een supersimpel receptje van 1 deel lijnzaad (niet gebroken, maar hele zaden!) op 8 delen water. Op laag vuur koken tot je schuim ziet ontstaan, laat het niet te lang doorkoken. Even door een zeefje en klaar ben je. Om hem een lekker geurtje te geven kan je er een paar druppels etherische olie naar keuze in doen. Ik bewaar de gel in de koelkast, en die blijft dan zeker twee maanden goed. Buiten de koelkast is dat korter. Zo omzeil je in 1 klap microplastics en de onvermijdelijke plastictube of pot. Meer lezen over microplastics in verzorgingsproducten? Check dan Beat the Microbead. Met dank aan Monica van Aromalifestyle.nl
Shampoobar
Veel schoonheidsproducten bestaan uit een geconcentreerde stof, aangelengd met water wat dan weer een plasticverpakking noodzakelijk maakt. Als Marketeer weet ik natuurlijk wel waarom een verpakking ook belangrijk is; het is de plek waar je als producent je product kunt aanprijzen en waarmee je je ook onderscheidend kunt presenteren ten opzichte van andere producten die in de winkel in hetzelfde schap staan. Helemaal los van die branding komt het neer op de werkzame stoffen en gebruiksgemak. Shampoo in flessen bevat vaak SLS (Sodium Laureth Sulfate) en vaak nog tien stoffen met een ingewikkelde naam die je niks zegt. SLS zorgt ervoor dat het flink schuimt, maar het is ook een vrij agressieve reiniger. Daardoor ontvet je haar sterk waardoor je je haar weer vaker wilt wassen. (Hey, ziedaar de mogelijkheid om ‘elke-dag-shampoo’ te gaan verkopen!) Nu worden steeds meer mensen zich hiervan bewust en ook zeep en het zelf zeep maken is weer helemaal hip.
Ik ben helemaal happy met deze shampoobar die ik zelf maak. Bespaart vervoer van water en dus een shampoofles en bevat geen SLS of palmolie. Met dank aan het fijne recept dat Linda van Zaailingen.com deelde. De enige ingrediënten zijn SCS, dat is een reiniger gemaakt van cocospalm, verder kokosolie en Scheabutter. Als je wilt kan je er een geur naar keuze aan geven door een paar druppels etherische olie toe te voegen. Ik was mijn haar twee keer per week.
Geen zin om zelf in de keuken te gaan staan? Kijk dan eens bij Lush, of bij Werfzeep uit Utrecht of google op shampoobar!
Wraps
Dit is een succesnummer; wraps! Deze maak je van bloem, olijfolie een snufje zout, bakpoeder en een beetje water. Kost je een kwartiertje extra ten opzichte van voorverpakte wraps, maar ooooh wat smaakt dit lekker. Risicootje dat je nooit meer kan genieten van voorverpakte wraps die door conserveringsmiddelen vaak een beetje ‘gummi’ smaken. Dankjewel Linda voor het lekkere recept! Je vindt het hier.
Naan en Burgerbroodjes
Dit is ook zo’n receptje dat bij mijn vaste repertoire is gaan horen. Broodjes uit de koekenpan. Weer een paar ingrediënten, en een hele snelle bereidingstijd. Het originele recept van Chickslovefood (dank dames!) is bedoeld om Naanbrood te maken, maar ik ontdekte dat door ander meel te gebruiken en toevoegingen als kruiden je ze net zo makkelijk omtovert tot heerlijke hamburgerbroodjes. Voor 4 broodjes meng je 200 gram (spelt)meel, 1 theelepel bakpoeder en 150 gram volle yoghurt. Even laten staan, mooie broodjes vormen en in een met meel bestoven koekenpan aan beide kanten 2-3 minuten bakken.
Vloeibare handzeep
Van een blok Marseille zeep maak je supermakkelijk vloeibare handzeep. Schaaf 40 gram zeep met een fijne rasp. Meng dit door een liter water dat net van de kook af is. Goed roeren, nachtje laten staan en klaar. Dit blok zeep gebruik ik al een paar jaar, en het pompje trouwens ook. Naast groen is dit dus ook voordelig. Wist je dat dit soort verpakkingen trouwens heel lastig te recyclen zijn? In het pompje zitten vaak verschillende soorten plastic verwerkt, daarnaast nog een stalen veertje en een glazen kraal. Heel lastig te scheiden in het gebruikelijke recyclingproces. Eens gekocht is zo’n pompje echt jaren te gebruiken, ze zijn echt veel te duurzaam om maar 1 x te gebruiken. Deze zeep is trouwens voor veel meer klusjes te gebruiken dan alleen je handen wassen. En wat natuurlijk ook kan; geen vloeibare handzeep maar een lekker blok handzeep gebruiken. Vloeibare handzeep is trouwens ooit hip geworden, maar als je kijkt naar milieubelasting dan is er weinig voor te zeggen. Een blok zeep doet hetzelfde, terwijl vloeibare zeep vooral uit verpakt water bestaat dat vaak ook nog over grote afstanden vervoerd wordt.
Wasmiddel
Hoe krijg je lekker schone en geurende was zonder een grote plastic fles? En uiteraard zonder je zorgen te hoeven maken over microplastics. In Azie worden al duizenden jaren wasnoten gebruikt. Dat zijn de vruchten van de sapindusboom. Deze schillen maken schuim aan zodra ze met water in contact komen. Je kunt ze als gedroogde schillen kopen (bijvoorbeeld bij BeriVita of bij de wereldwinkel) , en je hebt 4 hele of 8 halve schillen per wasbeurt nodig. Je doet ze in een klein katoenen zakje die je bij de wastrommel in stopt. Je kunt ze meerdere keren gebruiken, maar per keer werken ze minder. Wat ik daarom doe; elke wasbeurt 3 nieuwe schillen in een zakje erbij en apart een zakje met ‘oude’ schillen die nog een keer meekunnen. Als de zeepstof op is, kunnen de schillen bij het groenafval of op je tuin. Wasnoten zijn geurloos, maar wassen prima schoon. Het leuke is dat je de geur zelf kunt kiezen. Voor een lekkere geur voeg ik 10 druppels etherische olie toe van sinaasappelbloesem in het wasverzachtervakje. Voor witte was voeg ik als ik wasnoten gebruik nog een schepje soda toe in het wasmiddelvakje. Anders wordt witte was te snel grauw is mijn ervaring. Als je het een gedoe vindt met wasnoten, dan kan je ook ouderwets wasmiddel in poedervorm gebruiken uit een kartonnen pak. Of, misschien kan je bij jou in de buurt je fles opnieuw laten vullen. Ecover heeft bijvoorbeeld navul dispensers.
Ik houd wel van een experimentje, en onlangs kwam ik iets tegen wat me heel nieuwsgierig maakte. Je zou wasmiddel kunnen maken van kastanjes. Net als in zeep zitten er ook in kastanjes vetzuren, dus dat zou moeten kunnen werken. MMM, inheemse wasnoten die je gratis opraapt? Dat scheelt veel uitstoot qua vervoer ook nog. Mijn jongste zoon was meteen enthousiast omdat hij met een hamer de kastanjes tot moes mocht slaan. Wat ik heb gedaan: 20 kastanjes even koken in 200 milliliter water, en inderdaad, het werd een bleke substantie met een beetje schuim. Even af laten koelen, en door een zeefje, en daar ging het de wasmachine in. Paar druppels olie voor de frisse geur en wassen maar. Eerlijk gezegd zag ik weinig verschil ten opzichte van de wasnoten. Je moet wel elke keer weer hameren en koken, misschien kan je het invriezen, dat heb ik nog niet geprobeerd. Per keer kan je wel wat meer maken en in de koelkast blijft het een paar dagen goed merkte ik. Experiment geslaagd, wel wat bewerkelijk en ik zou zeggen vooral geschikt voor de donkergroene types onder ons.
wow wat goed je hebt mijn ogen geopend