Toen ik erop ging letten of er plastics in producten zitten die ik zelf gebruikte, kwam ik erachter dat er in mijn tandpasta en het mondspoelwater (van een A merk voor gevoelige tanden) plastics zitten. Echt, Yak. Ook best veel doucheproducten (met volgens de verpakking vooral natuurlijke ingrediënten) in mijn badkamer bleken (co)polymeren te bevatten. Zonder dat ik het wist en zonder dat ik het wilde droeg ik dus bij aan het toenemen van microplastics in het milieu via ons doucheputje door het kopen van producten met verborgen plastics. Voor mij was die ontdekking een wake-up call dat het echt anders moet en dat er veel meer basic kennis over plastic algemeen bekend moet worden.
Ben jij benieuwd of er mogelijk plastics in jouw verzorgingsproducten zitten? Kijk dan eens op Beatthemicrobead.org. Daar vind je een flinke lijst met producten en of er plastics in zitten of niet. Ook kan je daar producten die je niet in de lijst vindt melden.
Plastic is enorm goed en makkelijk te verwerken en je kunt er makkelijk stoffen aan toevoegen die het andere eigenschappen geven. En, daarnaast, plastic is belachelijk goedkoop. Zo kan het ook dat plastics in heel veel alledaagse producten zijn terecht gekomen waar je waarschijnlijk geen idee van hebt. Bijvoorbeeld in verzorgingsproducten, en in textiel. De microplastics uit verzorgingsproducten waren niet het enige ‘plastic lek’ in ons huishouden.
Sokken
Ik heb altijd gehouden van natuurlijke materialen, en daarom let ik op de textiellabels voordat ik kleding aanschaf. Uit eigen (N=1) onderzoek van de afgelopen jaren concludeer ik dat het steeds meer moeite kost om bijvoorbeeld sokken te kopen zonder kunststof. 5% Elastan en 95% natuurlijk materiaal neem ik voor lief, omdat het anders wel erg moeilijk wordt om aan sokken te komen. Over de jaren is het percentage polyester en andere kunststoffen flink toegenomen in sokken die ik normaal graag bij de HEMA of eerder de V&D kocht. En wat ook opvalt, de marketing op de labels wordt wel ‘groener’; Sokken met bamboe, of met organisch katoen. Jammer, dat zo’n sok dan bijvoorbeeld voor 35% uit dat organisch katoen bestaat, aangevuld met kunststof. Want… bij het wassen laat synthetisch textiel microplastics los. Zo’n 600.000 – 17.000.000 vezels per 5 kilo was.
Zo min mogelijk synthetisch textiel kopen is het beste. Wat je al hebt, kan je zo min mogelijk wassen. Verschillende soorten textiel laten verschillende hoeveelheden vezels los. Fleece spant wel de kroon. (Fleece kan je maken van oude gerecyclede PET flessen. Een nieuw gebruiksdoel, maar helaas als textiel niet bepaald milieuvriendelijk). Check dit onderzoeksrapport eens als je meer wilt leren over microplastics uit textiel.
Ik was het synthetische textiel wat ik al had in een GuppyFriend waszak. Schijnt de microvezels niet door te laten. Maar volgens mij helpt het maar een beetje. Als de microvezels niet wegspoelen met het waswater maar in de GuppyFriend blijven, dan zitten ze voornamelijk nog in de kleren zelf en bij het uithangen waaien ze alsnog de natuur in. Sinds kort zijn er ook filters voor microvezels op de markt die je kunt bevestigen aan je wasmachine. Zou tof zijn als elke nieuwe wasmachine meteen met zo’n filter wordt uitgerust. Maar liever nog, alleen duurzaam natuurlijk textiel dat geen probleem oplevert voor de natuur. Synthetisch textiel probeer ik helemaal uit te faseren uit ons gezin, want naast verzorgingsproducten bleek dat een andere bron van ‘verborgen’ plastics.
Theezakjes
Een tijdje geleden was in het nieuws het bericht van recyclers dat theezakjes bij het restafval ingezameld moeten worden, en dat dat vrij vaak fout gaat bij het scheiden van afval. Inderdaad, je zou denken, blaadjes, met een stukje filterpapier: dat gaat op de composthoop of in de groene container. En eigenlijk is dat ook zo. Losse thee, en thee in echte papieren zakjes zijn prima geschikt op te composteren. (Afgezien van het kleine nietje misschien). Maar, wat blijkt, voorverpakte thee, met name ‘premium’ thee in zo’n piramidevormig zakje, is niet afbreekbaar. Het zakje bevat plastics, en het touwtje wat eraan gesmolten zit is ook van kunststof. Dat is op zijn best teleurstellend voor de welwillende afvalschelder die dit al jaren bij het groene afval scheidt. Nu las ik twee weken geleden op de BBC meer slecht nieuws over de pyramidezakjes. Canadees wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat deze zakjes erg veel microplasticvezels afscheiden als je ze overgiet met heet water… Mmm, lekker. Nog een kopje thee?
Een zero waste oplossing voor thee is om het los te kopen in een blikje dat je vast nog hebt. Losse thee kan je in je eigen verpakking halen bij koffie en theewinkels. Wanneer zou Lipton er wat aan gaan doen? Misschien als elke lezer van deze blog ook een berichtje aan Unilever/Lipton stuurt hierover. Dit theezakje vond ik qua ‘verborgen’ plastics echt een instinker. Ziet eruit als papier, is het niet. En dus slecht voor milieu, en… je gezondheid dan?
Hoe zit het nou echt met de gevaren van microplastics?
Het probleem van microplastics wordt gelukkig steeds meer onderkend, en er is inmiddels meer onderzoek naar gestart op universiteiten wereldwijd. Hoewel er nog veel nader onderzoek nodig is, blijken de eerste resultaten wel te duiden op negatieve gezondheidseffecten. 18 oktober 2019 verscheen deze publicatie in Nature over polystyrene nanoplastic deeltjes die hormoonverstorend werken voor vissen. En begin deze maand bleek uit Nederlands onderzoek dat Nylonvezels ervoor zorgen dat het menselijk immuunsysteem aangetast wordt. Geen vrolijk nieuws om mee te eindigen, wel een extra stimulans om plastic vrij te gaan. Inspiratie nodig over hoe je dat kunt doen? Check de DIY plastic vrij hacks voor praktische tips!